Przedsiębiorca, który zamyka działalność opodatkowaną VAT, by dopełnić obowiązku rozliczenia z podatku, na dzień zaprzestania działalności sporządza remanent likwidacyjny. W spisie z natury podatnik wykazuje wszelkie towary, od których VAT został odliczony, a które na dzień likwidacji były w firmie. Spisowi podlegają towary handlowe, wyposażenie i środki trwałe, czyli w praktyce wszystkie zakupy, od których przysługiwało odliczenie VAT, bez względu na to, czy z tego prawa podatnik skorzystał, czy nie. Kwotę wynikającą z remanentu uwzględnia się w ostatniej składanej deklaracji VAT-7/VAT-7K.
Sporządzony remanent z wykazanymi składnikami nie podlega złożeniu do Urzędu Skarbowego. Podatnicy są jednak zobowiązani załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Wartość remanentu określana jest według cen rynkowych, a podstawę opodatkowania ustala się na podstawie wartości rynkowej pomniejszonej o kwotę podatku.
Sprzedaż majątku a podatki
Sprzedaż składników majątku po zamknięciu firmy pozostaje bez wpływu na podatek VAT, który już wcześniej został rozliczony remanentem likwidacyjnym. W przypadku, kiedy podatnik dokona dostawy towarów przed okresem upływu 12 miesięcy, od dnia likwidacji działalności, a podatnik wcześniej rozliczył podatek wynikający ze spisu z natury, którym były objęte towary, dostawa ta jest zwolniona z podatku VAT. Oznacza to, iż w przypadku, kiedy podatnik, w stosunkowo krótkim okresie, założy nową firmę, to sprzedaż towarów z remanentu nie będzie opodatkowana podatkiem VAT.
Wspólnota majątkowa małżonków
W przypadku, kiedy małżonkowie posiadają wspólnotę majątkową, można przekazać majątek po zamknięciu działalności przez małżonka na firmę żony, na zasadzie analogicznej do ponownego otwarcia działalności przez podatnika. Jako, że małżonkowie mają prawo do rozporządzania majątkiem w tym samym stopniu, mogą traktować rozporządzanie towarami, tak jakby byli ich właścicielami. Małżonek może również wprowadzić towary z działalności żony remanentem do swojej firmy.
Sprzedaż towarów i środków trwałych przed likwidacją firmy
W praktyce podatnicy przed zakończeniem działalności wyzbywają się posiadanych towarów i środków trwałych. Cześć z nich zmienia właściciela w drodze darowizny. Czynność ta również może podlegać opodatkowaniu. Powstanie wtedy podatek należny (od nieodpłatnego przekazania), którego otrzymujący darowiznę nie odliczy. W związku z tym najlepszą opcją jest sprzedaż posiadanych dóbr przed likwidacją firmy. Taka czynność powinna zostać udokumentowana fakturą VAT. Jednocześnie podatek ten może być podatkiem naliczonym do odliczenia u nabywcy pod warunkiem, że prowadził działalność opodatkowaną.
Przykład: Spis z natury, a podatek VAT
Podatnik prowadzący wyłącznie działalność opodatkowaną VAT podjął decyzję o likwidacji działalności gospodarczej w grudniu 2013 r. W spisie z natury sporządzonym dla potrzeb VAT wpisał składniki majątku:
- Drukarka z 2009 r. – 5000 tys. zł (wartość rynkowa ustalona na dzień sporządzenia spisu).
- Komputer z 2009 r. – 500 zł (wartość rynkowa ustalona na dzień sporządzenia spisu).
- Podatek należny (5 000 zł + 500 zł) x 23% = 1 265,00 zł.
Ta kwota powinna być wykazana w deklaracji VAT-7 w pozycji 33 – „Kwota podatku należnego od towarów i usług objętych spisem z natury, o którym mowa w art.14 ust.5 ustawy” za ostatni miesiąc prowadzonej działalności tj. grudniu 2013 roku.
Podstawa prawna:
art. 14 ust. 1, ust. 3, art. 7 ust. 1, art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Autor: Teresa Sykulska, doradca podatkowy
